Onkruid; dat woord heeft nogal een negatieve lading. Het zijn planten die je niet zelf geplant hebt en ze zouden daarom ongewenst zijn. Dat terwijl onkruid juist enorm veel positieve kanten kan hebben. Zo zijn een heleboel onkruiden hartstikke lekker om mee te koken en zijn insecten er gek op. Het is dan ook helemaal niet zo’n gek idee om onkruid gewoon eens te laten staan.

Er is steeds meer interesse en aandacht voor biologisch en ecologisch moestuinieren. Daar horen niet alleen de planten die je zelf in je tuin zet bij, maar ook de planten die in je tuin aan komen waaien of kruipen. Die planten maken immers ook deel uit van je tuin en hebben vaak enorm veel nut. Geliefd onder insecten De meeste veelvoorkomende onkruidsoorten zijn inheems en dat maakt dat ze eigenlijk onmisbaar zijn voor de ecologie in ons land. Ze helpen bij het vormen van een welkome biotoop voor veel verschillende organismen, waaronder heel veel insecten. Dat is belangrijk, want insecten hebben het zwaar tegenwoordig, vooral de bestuivers. Door onkruiden zoals paardenbloem en brandnetels te laten staan, kun je insecten helpen. Paardenbloem is bijvoorbeeld één van de eerste bloeiers van het jaar. Heel veel bestuivers komen hier dan ook hun voedsel halen. Brandnetels zijn erg populair onder vlinders, zij leggen hun eitjes onder op de bladeren.

Leren van onkruid

Van onkruid kun je ook van alles leren. Zo groeien er verschillende soorten onkruid op verschillende soorten grond. Door goed
naar het onkruid in je tuin te kijken, kun je dus te weten komen of je grond een tekort heeft aan bepaalde voedingsstoffen of niet.
Planten zoals brandnetels en zevenblad groeien bijvoorbeeld op een voedselrijke bodem. Echte kamille is een teken van een kalkarme grond, verschillende soorten zuring groeien op een zure grond, perzikkruid vind je meestal op een stikstofrijke bodem en varkensgras duikt veelal op als de grond een slechte structuur heeft. Het voordeel is dat veel soorten onkruid je ook helpen met het herstellen van de bodem. Tref je van één soort onkruid veel aan, dan kun je dat het beste even laten staan. Vaak heeft dat namelijk een herstellend vermogen en trekt de balans in de bodem zo weer recht.

Onkruid voor een gezonde bodem

Onkruid zorgt dus voor een gezonde bodem. Niet alleen door de balans te bewaren, maar ook door vaak diep te wortelen. Omdat veel onkruidwortels behoorlijk diep komen, geven ze structuur en zuurstof aan de bodem. Dat zorgt voor een gezonde bodem, waar jouw planten zich heel erg lekker in zullen voelen.

Smakelijk eten

Wist je dat je veel soorten onkruid ook gewoon kunt eten? Ze misstaan dus helemaal niet in de moestuin! Je kunt er allerlei gerechten mee bereiden. Let er wel op dat je zeker weet dat je de juiste soorten hebt. Pak je per ongeluk een verkeerde soort, dan kun je daar flink ziek van worden. Verder zijn er natuurlijk ook soorten die je sowieso liever niet in je tuin wil. Zo kan het sap van berenklauw lelijke brandblaren achterlaten en ook jacobskruiskruid is hartstikke giftig.

Bemesting maken van onkruid

Wil je het onkruid toch weghalen, of wil je in ieder geval voorkomen dat het zich verspreidt, dan is het verstandig om het te plukken voordat het zaden gaat vormen. Vervolgens kun je sommige soorten dus opeten, maar je kunt onkruid ook gebruiken op de composthoop. Veel onkruiden zorgen namelijk voor een zeer voedingsstofrijke toevoeging aan je compost. Denk bijvoorbeeld maar eens aan smeerwortel of heermoes. Deze planten halen stoffen diep uit de grond naar boven. Als ze vervolgens verteren, komen die stoffen weer vrij voor je andere planten.

Dit artikel verscheen ook in Groener Wonen 03 2024