Hoofdredacteur Angelo Dorny blikt terug op een mooi 2015 en selecteerde daarom zijn favoriete artikel uit de eerste editie van het afgelopen jaar. Over ecologisch tuinieren en permacultuur. Want tegenwoordig gooit men je bijna letterlijk de meest eigenzinnige woorden naar het hoofd. Eco, bio en permacultuur zijn er een aantal die – als het even kan – het liefst in 1 zin worden gebruikt. Wat betekenen ze echt en hoe ga je ermee om? Is permacultuur hetzelfde als ecologisch tuinieren of zit de vork anders in de steel?
Moestuinopa
Al jaren probeer ik met succes in te staan voor wat er thuis op ons bord verschijnt. Tenminste, wat de plantaardige ingrediënten betreft. Eigen groente kweken heeft me altijd geboeid. Het is een passie die ik van mijn grootvader meekreeg, en vandaag de dag met veel trots probeer over te brengen op al wie enthousiast is. Opa – of pépé zoals wij hem noemden – leerde mij de basisbeginselen van het moestuinieren, de liefde voor dieren en het respect voor de natuur. Dat laatste heeft, voor mij althans, altijd een rol gespeeld in hoe ik tegenover tuinieren sta. Mijn visie op de moestuin werd mij met de paplepel ingegoten, in die zin dat mij werd geleerd hoe je het best met zo’n plek kunt omgaan zonder de omgeving uit evenwicht te brengen. En dat is eerlijk waar een goede zaak geweest. Opa was geen diehard groene jongen die nooit met de auto reed of zwoor bij een leven in het teken van ecologie, maar hij deed zijn best. Hij ontwikkelde een moestuin, aan de rand van de stad, en slaagde erin dat in cohesie met de natuur te doen. Alsof hij zijn eigen groene paradijsje had gecreeërd met het getoeter van auto’s en de sirenes van hulpdiensten op de achtergrond. Nooit haalde hij een bestrijdingsmiddel in huis wat voor een tuinier in die tijd uitzonderlijk was, trust me. Had één van zijn gewassen last van bladluizen, dan ving hij een handvol lieveheersbeestjes en zette die met spanning op de planten. Hij kon minutenlang zitten staren naar hoe een bloem zich letterlijk prostitueert om bijen en hommels te lokken. Een spade en schop had hij in het tuinhuisje staan, maar alleen wanneer het echt nodig was haalde hij ze tevoorschijn. Alsof hij met schade en schande had moeten vaststellen dat de grond het zo ook wel redt.
Permacultuur begint bij jezelf
Wat is permacultuur en is dat hetzelfde als ecologisch tuinieren, een vraag die mij vaak wordt gesteld. Permacultuur is meer dan tuinieren, het is een levenswijze, een ontwerpsysteem dat zich inmiddels meerdere domeinen heeft toegekend. Wie tuiniert en de regels van permacultuur in acht neemt is hoe dan ook ecologisch aan het tuinieren. Maar wie ecologisch tuiniert doet dat per definitie niet altijd volgens de standaarden van permacultuur. Ik behoor tot die laatste groep, die ecologisch tuiniert maar de bijkomende wetten en regeltjes die met permacultuur gepaard gaan minder adequaat opvolgt. Maakt dat van mij een slechter mens, en bij uitbreiding een slechte tuinier? Neen, want zeggen dat ik leef volgens de permacultuur zou even waardevol zijn als zeggen dat ik een vegetariër ben. Niet dus. In theorie pas ik wel alle gebruiken toe die bij permacultuur van toepassing zijn, als het tuinieren betreft tenminste. Ik mulch tussen mijn planten, houd rekening met de bodem en het leven daarin en weer alle chemische bestrijdingsmiddelen. Wat maakt van mij dan geen mens die leeft zoals de permacultuur dat voorschrijft? Simpel: tuinieren is een kleine schakel in het gigantische ecologische wiel van permacultuur. Ik mag nog zo geboeid zijn door ecologie en de natuur, zonder actief de bijkomende aspecten van permacultuur na te leven blijft mijn bijdrage beperkt. Ik verbruik fossiele brandstoffen en ik leef – tot nader order – niet samen met een aantal mensen onder 1 dak of in een gemeenschap. Al kun je zo’n stellingen gerust relativeren. Iedereen die zijn of haar steentje bijdraagt om ons ecosysteem te ondersteunen krijgt van mij een dikke duim. Alle beetjes helpen, ook de kleinere initiatieven. Als dat betekent dat je kiest om chemische troep uit je tuin te houden en de dieren uit je omgeving te helpen, dan vind ik dat minstens even bewonderenswaardig. Stook je niet meer met aardolie, weer je de auto of woon je met z’n allen samen onder 1 dak, dan vind ik dat ook prima. Doe lekker je ding, doe waar jij je goed bij voelt. Tuinieren moet leuk blijven en geen vervelend gedoe van moeten en mogen.
